AUSTRALIA - najmniejszy kontynent Ziemi, na półkuli południowej. Od południa i zachodu otoczony Oceanem Indyjskim, od północy i wschodu przybrzeżnymi morzami Oceanu Spokojnego (Morze: Arafura, Timor, Koralowe i Tasmana).
Skrajnymi punktami lądowej części Australii są przylądek Jork 10°41'S, Wilsons Promontory 39°08'S, Steep Point 113°09'E, Byron 153°39'E. Największa rozciągłość południkowa 3150 km (z Tasmanią 3680 km), równoleżnikowa ok. 4000 km.
Powierzchnia 7682,3 tys km2.
SKĄD SIĘ WZIĘŁA NA NAZWA AUSTRALIA?
Nazwa Australia odnosząca się do kontynentu pochodzi od określenia Terra Australis, jaką wymyślili i używali europejscy kartografowie aż do połowy XVIII w. Jest to określenie łacińskie i znaczy: terra - ziemia, australis - południowy. Stąd nazwa Terra Australis - Ziemia Południowa, tudzież Kraina Południowa. A dlaczego nazwali ją południowa (australis) - ponieważ w tamtych czasach sądzono iż zajmuje ona większą część półkuli południowej. Natomiast określenie Australia dotyczące państwa jest tylko potocznie używane, gdyż tak naprawdę to jest to Związek Australijski (ang: Commonwealth Of Australia).
.
Ustrój polityczny
Federacyjna monarchia konstytucyjna z dwuizbowym parlamentem - Senatem z 76 senatorami, wybieranymi na 6 lat (co 3 lata połowa składu jest wymieniana) i Izbą Reprezentantów ze 148 deputowanymi, wybieranymi na 3 lata. Australia jest członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Głową państwa jest monarcha brytyjski, reprezentowany przez gubernatora generalnego. Władzę wykonawczą pełni rząd z premierem na czele, pod przewodnictwem gubernatora generalnego, który go powołuje. Każdy stan ma własną konstytucję, rząd stanowy i 2-izbowy parlament lokalny (z wyjątkiem Queenslandu, który ma 1-izbowe ciało ustawodawcze). Na czele stanów stoją gubernatorzy, mianowani przez monarchę brytyjskiego na wniosek rządu australijskiego. Stany dzielą się na hrabstwa, okręgi i miasta, mające organy samorządowe - rady municypalne. Sprawami polityki zagranicznej, handlu zagranicznego, obrony oraz imigracji zajmują się wyłącznie władze federalne.
Gospodarka
Wysoko rozwinięte państwo przemysłowo-rolnicze. Struktura użytkowania ziemi: użytki rolne stanowią 61,4% powierzchni kraju, grunty orne i sady - 6,4%, użytki zielone (łąki i pastwiska) - 54,4%, nieużytki - 24,6%. Znaczna część gruntów ornych jest sztucznie nawadniana ze źródeł artezyjskich. Uprawia się: pszenicę (największy obszar uprawy na świecie), trzcinę cukrową, bawełnę, słoneczniki, drzewa owocowe i cytrusowe, winorośl. Trudności w uprawie powodują długotrwałe susze i plagi szarańczy. Rozwinięta hodowla owiec (2. miejsce na świecie, ok. 75% merynosów), bydła. Rybołówstwo w gospodarce Australii ma znaczenie drugorzędne. Poławia się głównie ostrygi, kraby, homary, krewetki, tuńczyki, makrele, łososie oraz perły. Większość poławianych ryb, pochodzi z kultur sztucznych (perły też).
Głównym bogactwem naturalnym są bogate złoża rud żelaza, boksytów, ołowiu, cynku i niklu, uranu, manganu, złota, srebra, miedzi, cyrkonii, opali (największy światowy producent), szafirów i diamentów (jeden z większych producentów na świecie) oraz węgla kamiennego, ropy naftowej i gazu ziemnego. Rozwinięty przemysł metalowy, hutniczy, elektromaszynowy, elektrotechniczny, spożywczy, środków transportu, chemiczny, drzewny, papierniczy, poligraficzny, odzieżowy, obuwniczy, włókienniczy (33% światowej produkcji wełny nieoczyszczonej). Regionem przemysłowym kraju są stany: Nowa Południowa Walia (ośrodki przemysłowe m. in.: Sydney, Newcastle, Wollongong), Australia Południowa (Adelaide, Port Pirie, Whyalla) i Wiktoria (Melbourne).
Australia zajmuje 6. miejsce na świecie w produkcji energii elektrycznej, pochodzącej w 10% z elektrowni wodnych (głównie z systemu hydroelektrowni w Górach Śnieżnych i na Tasmanii). Jedną z największych na świecie elektrowni cieplnych buduje się w Bayswater w dolinie rzeki Hunter w stanie Nowa Południowa Walia (moc docelowa 3960 MW). W całym kraju liczne są małe elektrownie obsługujące farmy.
Ok. 5% dochodów państwa pochodzi z turystyki. Corocznie odwiedza Australię ponad 2 mln turystów, głównie z Japonii, Nowej Zelandii, USA, Wielkiej Brytanii. Do interesujących obiektów turystycznych zalicza się: Wielką Rafę Koralową, Wybrzeże Złote, Górę Kościuszki, Park Narodowy Uluru, Tasmanię.
W komunikacji ważną funkcję pełnią: żegluga kabotażowa, transport lotniczy (ponad 400 lotnisk - najwięcej na świecie, największa w Australii linia lotnicza Qantas przewozi ok. 12,5 mln pasażerów rocznie), samochodowy (najbardziej zmotoryzowany kraj świata, długość dróg 913 tys. km, tylko 30% ma nawierzchnię asfaltową, a pozostałe drogi są dostępne w czasie korzystnych warunków pogodowych) i kolejowy (38,5 tys. km, głównie w południowo - wschodniej części kraju). Główne porty morskie: Sydney, Melbourne, Fremantle, Dampier, Port Hedland, Port Walcott, Hay Point.
Dochód narodowy: 21 400 USD na 1 mieszkańca (1997). Zadłużenie: 150 mld USD (1996). Struktura zatrudnienia: usługi - 65%, przemysł - 23%, rolnictwo - 3%. Handel zagraniczny: ponad 80% eksportu stanowią surowce mineralne i produkty rolnicze. Eksportuje się głównie węgiel (12%), złoto (7%), wełnę (6%), natomiast importuje się maszyny (33%), produkty chemiczne (12%), surowce (5%). Głównymi partnerami handlowymi są: USA, Japonia, Wielka Brytania, Niemcy, Nowa Zelandia.